Romantyzm w malarstwie cechuje się niezwykłym indywidualizmem dzieł ze względu na twórcę - każdy artysta nadawał indywidualne cechy swoim pracom, choć wszystkie łączy duch romantyczny. W malarstwie cechą występującą u wszystkich twórców jest bogaty światłocień, wiele dzieł ma również dynamiczną kompozycję. Twórcy nawiązywali do zdobyczy baroku i klasycyzmu. Tematyka obrazów tyczy się natury, zjawisk fantastycznych, częste też są sceny batalistyczne i obrazy historyczne. Ważne są nastrojowość i symbolika. Romantyzm w sztuce polskiej jest specyficzny, bo nacechowany myślami wolnościowymi, walką o niepodległość, nawiązaniami do szczytnej przeszłości a nie tylko emocjami i duchowością. Stąd w malarstwie sceny walki i nawiązania do motywów narodowościowo wyzwoleńczych.
Największym natchnieniem dla malarzy romantycznych była natura, jej tajemniczość, potęga i żywiołowość. Aby przedstawić te właśnie cechy przyrody konieczne stały się zamiany warsztatowe. Znacznemu rozszerzeniu uległa paleta barw. Zmieniły się również zasady kompozycji, wielkiego znaczenia nabrał kontrast. Tematem wielu dzieł stały się również zjawiska fantastyczne. Duże znaczenie miał również wydźwięk symboliczny powstających wówczas dzieł. Wszystkie te cechy świadczą o tym, że malarstwo romantyczne było w opozycji do klasycznych kanonów popularnych w XVIII wieku. Nie można mówić o jednej obowiązującej w tej epoce szkole malarskiej, ponieważ za najważniejszą uważano wówczas ekspresję, co doprowadziło do tego, że każdy artysta mógł wypracować swój własny niepowtarzalny styl. Poza przyrodą dużym zainteresowaniem malarzy romantycznych cieszył się człowiek i jego uczuciowość oraz patriotyczne (dramatyczne) wydarzenia historyczne.
- Niemieckie malarstwo romantyczne
Malarstwo romantyczne, rozwijające się w okresie od końca XVIII do połowy XIX wieku, jest uważane za jedno z najbardziej znaczących osiągnięć w historii sztuki. Charakteryzuje się ono głębokim zainteresowaniem metafizyką i duchowością, co znajduje odzwierciedlenie w przedstawianiu natury, kultury i człowieka. Artyści tego okresu, tacy jak Caspar David Friedrich, znany z tajemniczych i pełnych zadumy pejzaży, czy Philipp Otto Runge, eksplorujący cykl życia poprzez alegoryczne przedstawienia pór roku, wyrażali w swoich dziełach dążenie do uchwycenia niewidzialnego wymiaru istnienia. Ich prace, często przesycone symboliką i emocjonalnym nacechowaniem, odzwierciedlały bunt przeciwko racjonalistycznemu światopoglądowi epoki Oświecenia oraz poszukiwanie indywidualnej tożsamości i głębszego sensu życia. Malarstwo romantyczne w Niemczech, podobnie jak w innych regionach Europy, było również reakcją na zmiany społeczne i polityczne wywołane rewolucją przemysłową i rewolucją francuską, co manifestowało się w twórczości artystów poprzez dynamiczne kompozycje, bogaty koloryt i kontrastowy światłocień. W tym kontekście, dzieła takie jak "Wędrowiec nad morzem mgły" Friedricha, stały się ikonami romantyzmu, wyrażającymi uczucie samotności i refleksji nad potęgą przyrody wobec ludzkiej egzystencji. Niemieckie malarstwo romantyczne, z jego naciskiem na emocjonalność i subiektywne doświadczenie, stanowiło fundament dla późniejszych ruchów artystycznych i nadal inspiruje artystów oraz miłośników sztuki na całym świecie.
